HẢI ĐẢO XA XÔI

Ở một căn nhà nhỏ miền quê xa, sáng sáng mẹ đi chợ vắng, em gái nhỏ thơ thẩn chơi quanh nhà với bà. Bà già lắm, tóc bạc trắng và mắt kém cỏi, bà phải vừa nhìn vừa sờ tay mới thấy. Bà thương yêu em gái lắm, chẳng muốn rời một bước. Em gái nhỏ chỉ chơi xa khỏi vườn một tí thôi là bà đã gọi: “Ới Nụ! Nụ ơi! Cái Nụ của bà đâu rồi?”

Em gái nhỏ quả như một cái nụ hoa xinh đẹp của bà thật. Môi em đỏ mọng, má trắng mịn thoảng phớt hồng như da quả đào sắp chín, mái tóc mềm gió thổi nhẹ một chút cũng bay bay mịn màng. Bà vẫn khoe với hàng xóm: “Giời cho bố cú mà đẻ con tiên đấy. Chứ bố nó ý à! To cao lộc ngộc mà đen lắm kia!”

Những lúc vắng vẻ chỉ có hai bà cháu thế này bà hay kể chuyện “Ngày xưa” cho cái Nụ nghe. Nhiều chuyện “Ngày xưa” lắm! Cái Nụ chẳng nhớ hết: Nào chuyện ngày xưa có thằng bé Cuội chăn trâu. Ngày xưa có ông Bụt giả vờ ăn mày, rồi ngày xưa có con chó đá...

Chuyện nào cái Nụ cũng thích. Có hôm bà kể cả chuyện “Ngày xưa bà đi ở khổ lắm...” Chuyện ấy thì buồn buồn, bà hay chảy nước mắt. Thương bà quá! Thường kể hết một chuyên, bà hay ôm lấy cái Nụ, tay bà gầy gầy sờ sẫm lên chỏm tóc Nụ mà hỏi:

— Cái Nụ cháu ai?

— Cháu bà.

Thế rồi bà cứ êm ái hỏi tiếp, cháu lại thỏ thẻ trả lời những câu mà cả hai bà cháu đã thuộc làu trong bụng. Như là:

— Nụ bà con ai?

— Con mẹ con cha.

— Mẹ đâu?

— Mẹ đi chợ vắng.

— Cha đâu?

— Cha đi bộ đội, hòa bình.

Bà bằng lòng lắm. Ừ! Ừ! Cha Nụ đi bộ đội giữ hòa bình.

— “Hòa bình, mẹ cấy lúa xanh...”

Cứ hai chữ một, giọng nỉ non bà dạy tiếp:

— “Cha đi... bộ đội... thức canh... đất trời...”

Khi bà cháu thủ thỉ trước thềm nhà như thế thì ở tít ngọn tre vồng có con chích chòe đậu. Gió đung đưa, con chích chòe hót réo rắt, nó lại rung cánh nhìn xuống hai bà cháu kêu:

— Chuých! Tu chuých! Chòe chòe!

Bà bảo với Nụ rằng:

— Nó nói: “Tao thích! Tao thích múa xòe”!

Thế là cái Nụ đứng dậy bắt chước các bạn múa tay quanh bà cho chim xem. Bà khen, bà cười móm mém. Chim khen, chim hót thánh thót.

Đấy là những sớm mai nhẹ nhàng trong sáng của hai bà cháu. Gió đã đổi mùa, hơi se lạnh, cái lạnh ngòn ngọt đầu thu. Nắng vàng dịu đi, thếp vàng trên cây, trên lá, trên cả mình chú chích chòe hay hót. Sương cũng óng ánh giống những hạt ngọc tí xíu xinh xinh. Cảnh và người êm ả tươi mát như tranh. Tranh hòa bình của quê hương em gái nhỏ, có bà kề chuyện “Ngày xưa”, có mẹ sớm hôm làm đồng hợp tác, có cha đi bộ đội, giữ hòa bình.

Cha ở xa, xa lắm, em gái nhỏ không thể biết được. Nơi ấy cha em và những chiến sĩ đồng đội tháng ngày vật lộn với sóng dữ biển khơi, da sạm đi vì nhuộm nắng trời và biển mặn.

Một hôm từ nơi xa xa ấy người cha gửi về cho em gái nhỏ một gói quà. Ô này! Thích chưa! Đôi mắt tròn đen của em mở to long lanh. Những thứ này ở quê chẳng hề thấy bao giờ cả. Đây là những con ốc kỳ lạ. Con thì tròn xoe, trắng muốt lại điểm lấm tấm đỏ đỏ xanh xanh. Con thì dài dài mà đầu nhọn hoắt. Này những vỏ con trai, con hến trắng tinh, kẻ ván, kẻ vi. Có cái mỏng mảnh tròn tròn như một cái quạt tí hon, soi lên nắng nhấp nháy có màu ngũ sắc. Lại những hòn đá cuội màu xanh cũng có, màu đỏ cũng có mà trắng muốt cũng cỏ. Hòn tròn như cái cánh chim, hòn lại vuông vắn bốn góc, có hòn thì dẹt như chiếc mầm tí xíu. Thế này mà chơi bày cỗ thì thích biết mấy. Còn bông hoa đá nữa kia. Hoa gì mà xù xì, lại cứng thế nhỉ? Hoa này thì chẳng bao giờ héo rụng, tha hồ mà chơi, rước kiệu.

Mẹ đan ngay cho Nụ chiếc giỏ tre con. Bỏ ốc và cuội vào xách tung tăng. Chỉ khẽ lắc lắc nó kêu lóc xóc đến vui. Bà cũng khen đẹp, mẹ cũng khen đẹp, con chim chích chòe cũng ríu rít như thèm như ghen. Sao nơi cha ở lắm thứ đẹp thế! Con ốc cũng đẹp hơn con ốc mẹ vẫn bắt ngoài đồng luộc cho cái Nụ ăn. Hòn đá cuội cũng đẹp hơn hòn sành hòn sỏi ngoài vườn. Thế thì ở đấy cái gì cũng đẹp cả nhỉ! Chắc là con chim chích chòe hót cho của nghe ở đấy cũng đẹp hơn con chim vẫn đậu trên ngọn tre cao trước ngõ kia thôi. Nơi ấy là đâu thế nhỉ? Mẹ đọc thư cha gửi về nói cha đóng quân ở ngoài hải đảo.

Ôi! Hải đảo! Cha ở hải đảo! Cái tên buồn cười nhỉ! Hải đảo là đâu mà nhiều thứ đẹp như thế! Hỏi bà, bà cũng không biết. Bà chỉ bảo hải đảo là ở ngoài biển khơi. Bà kể biển có nhiều nước lắm, nước xanh và nhiều như trời xanh trên đầu hai bà cháu. Nhiều đến nỗi cứ nhìn xa mãi thì thấy trời và nước chập vào với nhau. Ờ! Thế thì cha ở xa lắm! Ngồi xếp những con ốc xinh xinh, hòn cuội tròn tròn vào lòng bàn tay bà, em gái nhỏ còn hình dung ra vô khối những thứ xinh đẹp khác mà chắc ngoài nơi hải đảo lạ lùng cha ở có nhiều lắm. Em thốt lên ao ước:

— Bà ơi! Bà cháu ta mà được ra xem thì sướng quá bà nhỉ.

Biết bao ý nghĩ đẹp đẽ về hải đảo nảy nở trong trí óc của em gái nhỏ.