Tiểu thuyết Số đỏ của nhà văn Vũ Trọng Phụng được đăng lần đầu tiên trên tờ Hà Nội báo từ 7-10-1936 đến 20-1-1937, gồm 16 chương truyện. Đầu năm 1938, Số đỏ được Nhà in Lê Cường xuất bản thành sách riêng, gồm toàn bộ 20 chương. Từ đó tới nay, tiểu thuyết Số đỏ đã được tái bản hàng chục lần, được chuyển thể sang kịch, phim, được dịch in ở nước ngoài. Tuy nhiên, cùng với thời gian, vì nhiều nguyên nhân cả chủ quan lẫn khách quan, tác phẩm Số đỏ rơi vào tình trạng không toàn vẹn, có nhiều bản bị thiếu, một số bản khác gặp sai sót về câu văn, ngôn từ... Chính vì vậy, việc nghiên cứu, tìm hiểu từ văn bản gốc đến lý giải những thay đổi về văn bản sau này của tác phẩm nổi tiếng Số đỏ được giới nghiên cứu quan tâm chú ý. Mới đây nhất, NXB Văn hóa văn nghệ TPHCM giới thiệu ra mắt bạn đọc tác phẩm Nghiên cứu văn bản tiểu thuyết Số đỏ của nhà nghiên cứu Lại Nguyên Ân.
Trong chuyên khảo này, nhà nghiên cứu Lại Nguyên Ân khảo sát đối chiếu 8 bản in sớm nhất tiểu thuyết Số đỏ, từ năm1936 đến 1987, cho thấy 2 nhánh văn bản Số đỏ biến chuyển ra sao theo thời gian xuất bản. Trong khi bản Số đỏ của NXB Minh Đức chịu ít biến động về kiểm duyệt nhưng lại chỉ được in 2 lần ở Hà Nội, thì bản Số đỏ của NXB Mai Lĩnh, từng bị kiểm duyệt cắt đi một số đoạn, lại được in nhiều lần hơn ở Hà Nội và Sài Gòn. Điều đáng nói là chính bản in này đã ảnh hưởng đậm nét trên văn bản các cuốn Số đỏ được in lại từ 1987 cho đến gần đây.
Chuyên khảo này thuộc số ít ỏi các sách khảo sát văn bản học đối với văn chương quốc ngữ Việt Nam. Bằng thực nghiệm, tác giả nhận ra quy luật biến động văn bản chi phối cả văn học viết chứ không chỉ văn chương truyền miệng. Do vậy, hiện tượng này cần được tiếp cận thường xuyên hơn bởi cả giới xuất bản lẫn giới nghiên cứu ngữ văn.
***
Lại Nguyên Ân
Bút danh khác : Vân Trang , Ngân Uyên, Tam Vị , Nghĩa Nguyên.
Quê quán làng Phù Đạm xã Phù Vân huyện Kim Bảng tỉnh Hà Nam, tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Hà Nội, 1968.
Biên tập sách văn học nhà xuất bản Tác Phẩm Mới (nay là nxb. Hội Nhà Văn).
Hội viên Hội nhà văn VN.
Hoạt động chủ yếu là phê bình, nghiên cứu văn học, biên dịch thông tin lý luận văn hoá văn nghệ.
Có bài đăng báo từ 1972.
Tác phẩm chính đã xuất bản
Loại sách phê bình, tiểu luận, nghiên cứu văn
- Văn học và phê bình (1984);
- Một thời đại mới trong văn học (1987, 1995);
- Sống với văn học cùng thời (1997, 2003);
- Đọc lại người trước, đọc lại người xưa (1998);
- Từ điển văn học Việt Nam, từ nguồn gốc đến hết thế kỷ XIX (1995, 1997, 1999, 2001, 2005);
- Nghiên cứu văn bản tiểu thuyết "Giông tố" (2007);
- Mênh mông chật chội… (2009)
- Tìm lại di sản (2013)
- Biên niên hoạt động văn học Hội nhà văn Việt Nam, tập 1: 1957-1975 (2013)
- Trong thoáng xuân Hà Nội (e-book, 2014)
- Từng đoạn đường văn (2016)
- Nghiên cứu văn bản tiểu thuyết "Số đỏ" (2016)
- Biên niên hoạt động văn học Hội nhà văn Việt Nam, tập II: 1976-1985 (2016)
Loại sách sưu tầm biên soạn tư liệu văn học sử VN
- Văn học trong giai đoạn cách mạng mới: Kỷ yếu Đại hội nhà văn Việt Nam lần thứ ba, 26-28/9/1983 (1984)
- Nguyễn Minh Châu, con người và tác phẩm (1990);
- Văn học 1975-1985: tác phẩm và dư luận (1997);
- Vũ Trọng Phụng, tài năng và sự thật (1992, 1997);
- Vũ Trọng Phụng, con người và tác phẩm (1994);
- Thi sĩ Hồ Dzếnh (1993);
- Hồ Dzếnh, một hồn thơ đẹp (2001);
- Nhà văn Việt Nam: Chân dung tự hoạ (1995);
- Sưu tập trọn bộ "Tiên phong", tạp chí của Hội văn hóa cứu quốc, 1945-1946 (2 tập: 1996);
- Sưu tập "Văn nghệ" 1948-1954 (7 tập: 1998, 1999, 2000, 2003, 2005, 2006);
- Lê Thanh: Nghiên cứu và phê bình văn học (2001);
- Vũ Trọng Phụng: Chống nạng lên đường (2001, 2004);
- Thơ mới 1932-1945: tác giả & tác phẩm (1992, 1995, 1998, 2000, 2002, 2004);
- Trần Đình Hượu: Các bài giảng về tư tưởng phương Đông (2001, 2002);
- Phan Khôi: Tác phẩm đăng báo 1928 (2003);
- Phan Khôi: Tác phẩm đăng báo 1929 (2005);
- Phan Khôi: Tác phẩm đăng báo 1930 (2005);
- Phan Khôi: Tác phẩm đăng báo 1931 (2007);
- Phan Khôi: Viết và dịch Lỗ Tấn (2007);
- Tác phẩm Hoàng Cầm (Q.1: Thơ; Q.2: Truyện thơ. Kịch; Q.3: Văn xuôi) (2002-2003);
- Tư liệu thảo luận 1955 về tập thơ "Việt Bắc" (2005);
- Vũ Bằng: Các tác phẩm mới tìm thấy (2010);
- Phan Khôi: Tác phẩm đăng báo 1932 (2010, 2014).
- Trần Văn Thùy: Nhật ký thanh niên xung phong, Trường Sơn: 1965-1969 (2011)
- Hoàng Cầm, hồn thơ độc đáo (2011)
- Lưu Trọng Lư: Tác phẩm: Truyện ngắn, tiểu thuyết (2 tập: 2011)
- Phan Khôi: Tác phẩm đăng báo 1933-1934 (2013)
- Phan Khôi: Tác phẩm đăng báo 1935 (2013)
- Phan Khôi: Tác phẩm đăng báo 1936 (2014)
- Phan Khôi: Tác phẩm đăng báo 1937 (2014)
- Phan Khôi: Vấn đề phụ nữ ở nước ta (2016)
- Phan Khôi: Tác phẩm đăng báo 1938-1942 (2017)
Loại sách dịch và biên dịch
- Số phận của tiểu thuyết (1983);
- Số phận lịch sử của chủ nghĩa hiện thực (1980, 1981);
- Sáng tạo nghệ thuật, hiện thực, con người (1984, 1985);
- Sự thật của đời sống - sức mạnh của văn học. Tư liệu về Đại hội VIII Hội nhà văn Liên Xô (1987)
- Cơ sở lý luận văn học (1985, 2000);
- Từ điển thuật ngữ văn học (1992, 1997, 1999, 2000, 2006, 2007, 2009);
- 150 thuật ngữ văn học (1999, 2003, 2004, 2009);
- Từ điển văn học, bộ mới (2004);
- Bách khoa tri thức phổ thông (2000, 2003, 2007);
- Những vấn đề lý luận và phương pháp luận nghiên cứu văn học (2002)
- Các khái niệm và thuật ngữ của các trường phái nghiên cứu văn học ở Tây Âu và Hoa Kỳ thế kỷ XX (2003);
- Văn học hậu hiện đại thế giới. Những vấn đề lý thuyết (2003).
Mời các bạn đón đọc
Nghiên Cứu Văn Bản Tiểu Thuyết Số Đỏ của tác giả
Lại Nguyên Ân.
